İşten Kovuldum Ne Yapmalıyım

İşten Kovuldum Ne Yapmalıyım ?

İşten kovuldum ne yapmalıyım ; işvereninizin iş sözleşmesini haksız olarak feshettiği, çalışmanızdan doğan işçilik haklarınızı size vermediği takdirde İş Kanunu’nun bu durumlarda işçiye tanıdığı hakları bilmek önem arz etmektedir. İlk olarak iş sözleşmesi feshedilirken işçi, tüm haklarını aldığına ilişkin bir ibraname imzalar. Bu ibranameyi imzalamadan önce özenle okumanız önemlidir. Ancak belirtmek gerekir ki, ibranamede yanlış bilgiler yer alıyorsa bu durumda işverenden alacaklarını talep etme hakkı devam edebilecektir.

İşten kovuldum ne yapmalıyım diyenlerin bilmesi gereken bir diğer husus da arabuluculuk dava şartıdır. Yani hak ve alacaklarınızı dava yoluyla talep edebilmeniz için öncelikte tüm alacak kalemlerinizi tek tek belirterek arabuluculuk başvurusu yapmanız gerekmektedir. Pratikte arabuluculuk görüşmelerinde pek çok işçinin alacaklarına hızlı bir şekilde ulaşması mümkün olmakla beraber, anlaşma sağlanamadığı takdirde bundan sonra dava yoluyla alacaklarınız talep edilebilir. Bu bilgiler işten kovuldum ne yapmalıyım sorusuna genel bir cevap niteliğindedir, sürecin avukatla birlikte yürütülmesi mühim olup, daha detaylı bilgi almak için Ankara Avukat danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz.

İşten Çıkarılan İşçinin Hakları Nelerdir?

İşten çıkarılan işçinin hakları ; işten çıkarılma sonucu doğrudan kazanmış olduğunuz iki ana hakkınız bulunmaktadır.  Bunlar tazminat ve ücret alacaklarını ile diğer haklarınızdır. İşten çıkarılan işçinin hakları ile ilgili genel bir bilgi verdikten sonra bu alacak ve hakları makalemizin devamında tek tek ele alacağız.

Öncelikle işten çıkarılma işverenin size yapacağı yazılı bir bildirimle gerçekleşmek zorundadır. Yazılı bildirim yerine sözlü bildirim ya da diğer iletişim yöntemleri(kısa mesaj vs.) ile gerçekleştirilen bildirimler geçerli olmayacaktır. Bu nedenle size yazılı bildirim gelene kadar hala bir çalışan olarak görevinizin başında olmanız hem hakkınız hem de yükümlülüğünüzdür. Yapılan bu bildirimin usulüne uygun olması için işvereninizin size iş akdinizin feshinin gerekçesinin açık ve kesin bir biçimde bildirmesi de gerekmektedir. Unutmayın bu gerekçe; açık, net, kesin ve somut bir gerekçe olmak zorundadır. Tabi bunun öncesinde işverenin savunmanızı almış olması da bir diğer zorunluluktur. İşverenin yazılı bildirimi bu şartlara uygun olarak yaptığını varsayarsak, bu halden itibaren hem sizin hem de işvereninizin uymakla yükümlü olduğu ihbar süresi işlemeye başlar. Bu sürenin başlangıç tarihiyse size özel olarak belirtilmemiş ise işten çıkarılacağınıza dair yazılı bildirimin yapıldığı günün ertesi gününden başlar.

İşten çıkarılma her insanın başına gelebileceği gibi bazen stresli ve tedirgin edici süreçlere yol açabilmektedir. Bu nedenle işten çıkarılan işçinin hakları nelerdir bilmesi oldukça önemli bir konudur. Daha da önemlisi ise bu sürecin usul ve esasen çok ince çalışmalarla yürütülmesi gerektiğidir. Makalemizde işten çıkarılan işçinin hakları nelerdir genel çerçeveden anlatılacaktır. Anlatılan konu ve hukuki bilgiler davanızı yönlendirici bilgiler değil, genel bir anlatımdır. Kendi dosyanıza ilişkin danışmanlık hizmeti için Ankara Avukat danışmanlık hizmeti almanızı öneririz.

İhbar Tazminatı

İhbar tazminatı ; Kanun koyucu, hem işverenin mağdur olmaması hem de işten çıkarılan işçinin iş arayabilmesi ve bu sürede işsiz kalmaması için işçinin işveren için yaptığı toplam çalışma süresine göre bir miktar daha çalışma süresi öngörmüştür. Bu sürelerin hesabı ise iş yerinizdeki çalışma süresine göre belirlenir. Kanuna bu süreler:

• Çalışma süresi 6 aydan az sürenler için iki hafta,
• 6 ay ile 1,5 yıl arasında sürenler için 4 hafta,
• 1,5 yıl ile 3 yıl arasında sürenler için 6 hafta,
• 3 yıl ve daha fazla mesai yapanlar için ise 8 haftalık bir ihbar süresi öngörülmüştür.

Yani işçinin işten kendi isteği ile veya işverenin talebi ile ayrılması durumunda bazı istisna halleri saklı kalmak kaydıyla saydığımız süreler kadar çalışması gerekecektir. Eğer işveren, bu sürelere riayet etmek istemiyorsa bu sürelere denk gelen tutarda ihbar tazminatı ödemek zorundadır. İhbar tazminatı için zamanaşımı süresi 5 yıldır.

Kıdem Tazminatı

Kıdem tazminatı ; haksız olarak işte çıkarılan işçinin kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaktadır. Ancak işçinin bu tazminatı talep edebilmesi için en az 1 yıl çalışmış olma şartı vardır. Kıdem tazminatı da 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Kıdem tazminatı hesaplama ve davanıza ilişkin daha detaylı bilgi almanız için Ankara Avukat danışmanlık hizmeti almanızı öneririz.

Fazla Mesai Alacağı

Fazla mesai alacağı ; 4857 Sayılı İş Kanunu’na göre işçinin haftalık 45 saati aşan çalışmaları fazla mesai olarak değerlendirilmektedir. Haksız olarak iş akdinizin feshedilmesi halinde fazla mesai alacağınızı talep etme hakkınız bulunmaktadır. Fazla mesai alacağı 5 yıllık zamanaşımına tabi olarak hesaplama ve daha detaylı bilgi edinmek için Ankara Avukat danışmanlık hizmeti almanızı öneririz.

Yıllık İzin Alacağı

Yıllık izin alacağı ; İş Kanunu’na göre yıllık çalışma süresi, deneme süresi de dâhil olmak üzere toplamda 1 yılı geçen işçiler yıllık izne hak kazanmaktadır. Normalde izinler çalışma hayatı boyunca paraya çevrilemez. Çalışanın yıllık iznini kullanması esastır. Ancak olur da kullandırılmamış izinleriniz mevcutsa yıllık izin alacağı da talep edebilirsiniz. Yıllık izin alacağı için zamanaşımı süresi 5 yıldır.

Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Alacağı

Ulusal bayram ve genel tatil alacağı ; eğer bu şekilde resmi tatil günlerinde çalıştıysanız haksız olarak işten kovulduğunuz bir durumda bunların parasal tutarının ödenmesi gerekmektedir. Ulusal bayram ve genel tatil alacağı hesaplanırken işçinin resmi tatillerde yaptığı çalışmalar için 1 günlük ücretin üzerine 1 günlük ücret daha eklenerek yani toplamda 2 günlük ücret esas alınır.

Hafta Tatili Alacağı

Hafta tatili alacağı ; haftalık çalışma saatini aşan çalışmalar, fazla çalışma niteliğinde olduğundan %50 zamlı ücret ödenmesi gerekmektedir. Yani hafta tatili alacağı hesaplaması yapılırken bir gün üzerine 1.5 gün ekleme yapılarak toplamda 2.5 günlük ücret esas alınmaktadır.

Ücret Alacağı

Ücret alacağı ; İş Kanunu’na göre haksız olarak işten çıkarılan bir işçinin, çalıştığı tüm günler için ödenmemiş bir ücret alacağı varsa talep etme hakkı doğmaktadır. Bahsedilen tüm bu alacak kalemlerine ilişkin genel bilgi verilmiş olup, detaylı bilgi ve tazminat hesaplaması için Ankara Avukat danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz.

İşe İade Davası Ve Tazminatı

İşe iade davası ve tazminatı ; haksız olarak işten çıkarılan yani iş akdi haksız nedenle feshedilen işçinin hakları arasında bulunmaktadır. Ancak işe iade davasının açılabilmesi için bazı şartların bulunması gerekmektedir. Bu şartlar:

• İşveren, işyerinde en az 30 kişi çalıştırıyor olmalı,
• İşe iade davası açacak işçinin en az 6 aydır o iş yerinde çalışıyor olması,
• İşçi ve işveren arasında belirsiz süreli bir sözleşme bulunmamalı,
• İşçinin, işveren vekili/yardımcı olmaması,
• İş sözleşmesinin feshinin geçerli bir neden dayandırılmamış olmasıdır.

İş Arama İzni

İş arama izni ; yeni iş aramak için verilen iş arama iznidir. Kanuna göre işveren günde 2 saat iş arama izni vermelidir. Bu süre birleştirilerek de kullandırılabilir. Yani isterseniz bu süreleri biriktirip işi daha erken bırakabilirsiniz.

İşten Ayrılanların Sağlık Sigortasından Yararlanması

İşten ayrılanların sağlık sigortasından yararlanması ; ayrıldığınız tarihten itibaren geriye dönük 1 yıl içerisinde 90 günlük sigortalı priminizin olması halinde 100 gün sağlık güvencesinden yararlanılabilmektedir. Yani sigortalılık süresine ilave olarak 90 gün daha işçi ile ailesi sağlık ve ilaç hizmetlerinde sigortalı gibi yararlanmaya devam edecektir. Bu kadar priminiz yoksa bu süre size 10 gün olarak uygulanacaktır.

İşsizlik Maaşı

İşsizlik maaşı ; işsiz kalmanız halinde SGK tarafından belirli bir süre için size bağlanan bir ödenektir. Ancak bu ödeneğin alınması bazı sıkı şartlara bağlanmıştır:

• İşinizi kendi istek ve kusurunuz dışında kaybetmiş olmanız gerekir. Yani kendiniz ayrılmış olsanız dahi size yüklenen bir kusur olamamalıdır.
• İşsizlik sigortası priminizin ödenmiş olması kaydıyla son 3 yıl içerisinde sigortalı çalışma süreniz en az 600 gün ise 180 gün, 900 gün ise 240 gün, 1080 gün ise 300 gün süreyle işsizlik ödeneği alabilirsiniz.

Yani en az 6 ay, en fazla 10 aya kadar bir süre için işsizlik maaşı almanız mümkündür. İşsizlik maaşı için başvuru süresi işten ayrılmanızdan itibaren 30 gündür. Başvuru merci ise İŞKUR’dur. İster internetten ister kuruma giderek başvurmanız mümkündür.

İşsizlik Maaşı Nasıl Hesaplanır

İşsizlik maaşı nasıl hesaplanır ; son 4 aydaki aldığınız brüt ücretin ortalamasına bakılır. Yani son 4 aylık brüt maaşınız toplandıktan sonra dörde bölünür. Ortaya çıkan bu miktarın %40’ı sizin 30 günlük işsizlik ödeneğiniz olur. Ortaya çıkan bu rakamdan damga vergisi de kesildikten sonra elinize geçecek ücret sizin işsizlik ödenek tutarınız olacaktır. Bu miktar üzerinden size her ay 30 günlük ödeme yapılmış olur.

İşsizlik Maaşı Alırken Yeniden İşe Başlamak

İşsizlik maaşı alırken yeni bir işe başlamak ; bu halde işe giriş tarihinden itibaren işsizlik maaşınız kesilir. Ancak bu işten de bir şekilde çıkarılırsanız işsizlik maaşına hak etme süreniz henüz dolmadıysa yine başvurunuz halinde kalan dönem için de ödemeleri almanız mümkündür. Bu halin dışında da işsizlik maaşının kesilebildiği bazı haller vardır. Bunlarla karşılaşılması halinde 15 gün içerisinde İŞKUR’un bilgilendirilmesi gerekir. Bu haller; emekli maaşı bağlanması, sağlık kuruluşundan raporlu olunması, askerlik durumu, işe iade kararının alınması gibi durumlarda İŞKUR’a bilgi verilmemesi halinde işsizlik maaşınız kesilebilir. Hatta haksız olarak alınmış fazla ücret iadeleri faizi ile birlikte talep edilir.

İşsizlik Maaşı Kaç Kez Alınabilir

İşsizlik maaşı kaç kez alınabilir ; kişinin en erken tekrardan işsizlik maaşı alması için geçmesi gereken süre en az 600 günlük bir çalışma süresi olacağından en az bu kadarlık bir süreye ihtiyaç vardır.